Doğal bitki Çiriş Türk mutfağında yerini alıyor
Ülkemizde on bine yakın bitki türü doğal olarak yetişmesine rağmen doğru kullanılmadığı söylenmektedir.
Bugünlerde Doğu Anadolu Bölgesi ve Erzurum’daki çarşılarda sıkça görülen “çiriş otu” da bunlardan biri olarak gösteriliyor. Asphodelaceae familyasının ve Asphodelus cinsinin bir üyesi olan yabancı ot, Latince’de Asphodelus aestivus L. olarak adlandırılır.
Birçok bölgede yemek servis edilir.
İstanbul Aydın Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada; Çiriş bitkisinin yapraklarının pırasanın yapraklarına benzediği ancak pırasaya göre oldukça küçük olduğu söylenmekte ve birçok yörede “yabani pırasa, gül ağacı, rüzgar otu ve sarı zambak” olarak anılmaktadır. Uyarıcı vermek; Afrika, Arap ülkeleri, Mısır, Türkiye ve Avrupa’nın bazı bölgelerinde görülen çok yıllık otsu bir bitkidir. Çiriş, ülkemizde Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile Orta Anadolu dağlarında yetişir. Özellikle bu yörelerde Türk mutfağının yöresel yemeklerinde kullanıldığı bilinmektedir. Ot yemeklerinde sıklıkla kullanılan Çiriş; Dağ pırasa, guluk, sarı çiriş, gulik olarak da bilinir. Çirişten yapılan yemeklerin en bilinenleri ise cirisli pilav ve cirisli sahanda yumurtadır.
Çirişin hem çorba yapar hem yemek yapar
Ayrıca turunçgillerin yaprakları da artık tazeyken yenebilir. Ayrıca çişişten çorba ve birçok yemek yapılır. Haşlandıktan sonra yumurta ile kızartılmak ya da peynire karıştırılıp yufka ekmeğinde yenmek üzeredir. Kaşila diye bir yemek de var. En sevilen yemeklerden biri olan kasila, çirişin kaynatılıp içine bulgurun katılarak katılaşıncaya kadar pişirilmesiyle yapılıyor. Katılaştıktan sonra çekirdekleri çıkarılır, üzerine yağ gezdirilerek servis edilir ve yenir.
Yabani otların mutfak kültünün zenginliği
İstanbul Aydın Üniversitesi’nden Meryem Badayman, Ekin Dinçel ve Ayla Ünver Alçay tarafından yapılan araştırmada; Yenilebilen yabani bir bitki olmasının yanı sıra vitamin, antioksidan, lif ve mineral içerikleri nedeniyle yaygın olarak tüketildiği ve vücudu besleyici özelliği olduğu belirtilmektedir. Mutfak kültürümüzün zengin bir parçası olduğu bilinmektedir. Otsu bitki ile yapılan yemekler geniş bir mutfak yelpazesine sahiptir. Bu nedenle ülkemizde doğal olarak yetişen kuşkonmazın yemek olarak tüketilebileceği ve şifalı olduğu düşünülmektedir. özellikleri, gelecekte daha da yaygınlaşacak ve gerekli araştırmalar sonucunda insan sağlığına olan faydaları artacaktır. denilmiştir. -ERZURUM
