Aydın’ın Efeler ilçesine bağlı Gölhisar Mahallesi Türkiye’nin en fazla enginar üretimi yapılan bölgelerinden biri olarak dikkat çekiyor. Bu bölgeye 600 kilometre uzaklıktan özel olarak gelen enginar soyucuları hızları ile dikkat çekiyor. Her gün sabahın erken saatlerinde başlayıp gecenin ilerleyen saatlerine kadar çalışan ekip hem bölgenin tarım ekonomisine canlılık katarken, enginar soyucularının özverili çalışmaları ‘yeşil elmas‘ olarak tabir edilen ve faydaları saymakla bitmeyen enginarın sofralara en taze ve lezzetli haliyle ulaşmasına yardımcı oluyor. Üç kişiden oluşan özel ekip, gün boyunca adeta bir makine gibi çalışarak aylık kazançlarını asgari ücretin 4 katına çıkarmayı başarıyor.
Enginar soymanın kolay bir iş olmadığını ve inceliklerinin bulunduğunu belirten Ömer Faruk Taşyürek, “Enginar soyum işi için sezonluk olarak Ankara’dan geliyoruz. Yılın 5-6 ayı buradaki sezonda enginarları soyup sonrasında da kendi işlerimize bakıyoruz. Şubat başından Temmuz ayı sonuna kadar her yıl buralardayız. Enginar soymak kolay bir iş gibi görünse de öyle kolay değil. Değişik incelikleri var ve tecrübeniz olması gerekiyor. Özellikle de kararmaması için vakit kaybı yapmamak gerekiyor. Enginarları soyarken kullandığımız bıçaklar jiletten keskin. Bazen elimizi de kesebiliyoruz ufak tefek hatalar elbette oluyor. Herkesin yapabileceği bir şey değil. El emeği, dikkat ve tecrübe çok önemli bu konuda. Kimse eline bıçağı alıp hemen ilk seferde bu kadar soyamaz. Elma, patates soymaya benzemez bu iş” dedi.
Günde bin-bin 200 enginar soyuyorlar
Günde yaklaşık bin ila bin 200 enginar soyduklarını belirten Taşyürek, “Bu işte psikoloji de çok önemli. Bin, bin 100, bin 200 o civarda değişiyor. Bir dakikada ortalama 3 veya 4 enginarı soyabiliyoruz. Bazen 5, 6 veya 7 olduğu da oluyor. Her saniye aynı şekilde devam edemeyiz. Ortalama fiyatlar değişiyor. Kalitesine, soyumuna göre farklılık gösteriyor. Allah bereket versin asgari ücretin üstünde güzel makul bir ücret alıyoruz. Tanesi Türkiye genelinde 2-3 lira arasında değişiyor. Sabah 07.00’de kalkıyoruz, akşam 23.00, 23.30’a kadar işimiz devam ediyor. Bu kalitede herkes yapamıyor, herkesin eli bu kadar yatkın değil. Türkiye’de 50 tane soyucu varsa 10 kişisi anca bu kadar kaliteli soyabilir. Böyle çanaklı kimse çıkartamaz” diye konuştu.
25 senedir enginar soyum işini yaptığını kaydeden Özgür Alkan, “Bu iş Türkiye genelinde Ocak ayında Kıbrıs enginarı ile başlar, Temmuz-Ağustos ayına kadar sürer. Adapazarı Taraklı’da son bulur bu serüven. Aydın Nisan, Mayıs, Haziran ayı gibi bu mevsimlerde yoğun olur. 6 aylık bir sezonu var. Bu süre boyunca makine gibi oradan oraya koşturuyoruz, sürekli çevir babam çevir. Allah eksik etmesin ama sıkı bir tempo. Yorucu olduğu için kazancı da ona göre, çok şükür tatmin ediyor. Çalışma saatleri ve riski yüksek. 25 senedir bu işi yapıyorum. 25 senedir bu kolum 6 ay boyunca dönüyor. Sadece soyumla kalmıyor. Gün boyunca soyduğumuz enginarların akşam işçiliği de var, onunla ilgileniyoruz. Sevmeyen bir insan bu işi yapamaz. El becerisi olması lazım. Bıçaklar çok önemli, bıçak yapmayı bilmesi çok önemli. Bu ürünü her bıçak soymuyor. Bıçağın ne kadar iyi olursa kaliten de o kadar iyi çıkar” dedi.
18 yaşındaki Yusuf Alkan, “İstanbul’dan Aydın’a aileme destek olmak için geldim. İşimi severek yapıyorum. Bu işte görüp görülebilecek en genç nesil ben olabilirim” ifadelerini kullandı.
Ekip tarafından soyulan çanak enginarlar, marketlerde ve satış noktalarında perakende olarak satışa sunulurken tanesi 50 ila 80 TL’den alıcı buluyor.
